Niek Willemsen, IF Techology over eerste onderzoeksresultaten Terheijden
Door het oppompen van opgeslagen koud en warm water kunnen gebouwen in de zomer gekoeld worden en in de winter verwarmd. Klinkt goed, maar hoe werkt dit nu precies? We vragen het aan Niek Willemsen, werkzaam als specialist duurzame energie bij IF Technology. Hij onderzoekt op dit moment de mogelijkheden van een warmte-koude netwerk in het centrum van Terheijden. ‘Ik vind het een mooie techniek: geen verspilling en duurzaam.’
Eenvoudiger dan je denkt
Een warmte-koude opslag systeem (WKO) is helemaal niet zo ingewikkeld volgens Niek. ‘Eigenlijk werkt het heel eenvoudig. Alles wat je nodig hebt is een geschikte bodem, gelukkig hebben we die in Terheijden, en twee grondwaterbronnen. De ene bron haalt koud water omhoog uit de bodem en pompt het via buizen naar de aangesloten gebouwen. Het koude water absorbeert warmte uit het gebouw waardoor het gebouw afkoelt en het water opwarmt. Het opgewarmde water wordt via de andere bron op een plek verderop weer in de bodem gepompt. Daar ontstaat zo gedurende de zomer een bel met warm water. Dit water behoudt zijn warmte tot de winter. Dan pomp je dit weer op om dezelfde gebouwen te verwarmen waardoor het afkoelt en weer in de koude bron beland. Dit gaat zo elk seizoen heen en weer. Het voordeel is dat dit systeem veel minder energie verbruikt dan de conventionele gasketels en koelmachines. Bovendien zie je niets van zo’n installatie: alleen een paar putdeksels, de pompen en de leidingen zitten onder de grond.’
Innovatief kantje
De techniek is niet nieuw. ‘Deze installaties bouwen we al tientallen jaren in Nederland.’ In Terheijden zit er wel een innovatief kantje aan. De gebouwen in Terheijden hebben in verhouding meer verwarming en minder koeling nodig, dus moeten we ergens meer zomerwarmte vandaan halen. Hiervoor gebruiken we het warme water dat zomers door de Mark stroomt. Zo slaan we voldoende warmte op voor de winter terwijl we ook de waterkwaliteit verbeteren met de iets lagere watertemperatuur.’
Bijverwarmen met olifantengras
Op koude dagen kan het voorkomen dat deze WKO installatie niet genoeg warmte kan leveren. ‘Gemiddeld moeten we 100-500 uur per jaar bijverwarmen. In Terheijden willen we dit met lokaal geteelde biomassa doen. We planten een veld met olifantengras, dit is reuzengras van zo’n drie meter hoog. Dit gras wordt geperst tot kleine pellets en gaat tijdens piekuren in een houtpelletketel, om extra warmte in het systeem te krijgen. Deze installatie dient tegelijkertijd als back-up tijdens onderhoud of storingen. Zo zijn we niet afhankelijk van aardgas uit Groningen of Rusland en zitten we nooit in de kou.’
Uitbreiden naar woningen
In de toekomst kan het netwerk uitgebreid worden naar woningen in Terheijden. Niek licht toe: ‘We beginnen nu dus met een aantal centrale gebouwen in de kern van het dorp. Mensen kunnen dan zien hoe het werkt en het echt meemaken. Het plan is om later ook woonhuizen aan te sluiten. Bewoners kunnen als het zover is trouwens gewoon hun huidige radiatoren behouden. Om de gaskraan helemaal dicht te draaien zal iedereen op den duur moeten overstappen op elektrisch koken. Maar natuurlijk mag iedereen straks zelf besluiten om wel of niet mee te doen.’
Niek Willemsen werkt bij het Arnhemse Adviesbureau IF Technology. IF bestaat sinds 1989 en ontwerpt en realiseert bodemenergiesystemen, met name warmte-koude opslag systemen. IF heeft inmiddels zo’n 1000 installaties in Nederland gerealiseerd. Voor meer informatie over Niek en de techniek, kijk op www.iftechnology.nl.
Meer weten of heb je vragen? Bij de Meeting Up van het Traais Energie Collectief op 21 september zal Niek Willemsen de eerste resultaten van het onderzoek in Terheijden presenteren. Je bent van harte welkom om erbij te zijn.
