Het Traais Energie Collectief doet mee met de pilot van de Gemeente Drimmelen ‘Thuis Energie Besparen Doe Je Zo’. Doel van de pilot is huiseigenaren anders naar hun eigen woning te laten kijken. Leer eerst je woning kennen en bekijk vervolgens welke maatregel of oplossing geschikt is om je huis te verduurzamen.
Op de oproep van de gemeente, om je op te geven als voorbeeldwoning, hebben veel inwoners gereageerd. In Terheijden hebben we vijf woningen geselecteerd. Na het uitvoeren van een uitgebreide nulmeting met luchtdichtheidstest maken we met de bewoner een plan. Samen bekijken we hoe het verduurzamen van de woning de komende jaren stap voor stap uitgevoerd kan worden.
Michèle Vlug, directielid ‘Brabant in groene transitie’ provincie Noord-Brabant en inwoner van Terheijden, had zich aangemeld voor de nulmeting. Deze is vrijdag 20 november uitgevoerd en gaf veel inzichten. Moniek Schoofs (Communicatie coördinator van Energie A16) interviewde Michèle Vlug en schreef er onderstaand artikel over.
“Laat mensen op basis van gedegen inzicht, hun eigen keuzes maken.”
‘Brabant in groene transitie’ is een veelomvattend thema. Michèle Vlug, directielid, geeft aan dat de groene transitie vanuit de opgaven energie, circulariteit, natuur, water, milieu en duurzaamheid eigenlijk alle andere belangrijke onderwerpen van de provincie raakt. “Mijn werk is daardoor heel divers en heeft veel impact op de omgeving waarin we wonen en werken.” Maar, het is tegelijkertijd ook zo klein als je eigen woning. Michèle woont in Terheijden en draagt ook zelf graag haar steentje bij aan die groene transitie. Zo laat ze thuis een energiescan uitvoeren om erachter te komen welke maatregelen haar woning duurzamer kunnen maken. Een mooi moment om het grote, klein te maken.
Voordat we naar Terheijden gaan, nog even terug naar de groene transitie en de ambitie van de provincie. Michèle vertelt: “In 2019 zetten we als provincie onze handtekening onder het klimaatakkoord. Ons doel is helder, we willen als provincie in 2030 een vermindering van CO2 van 50% en in 2050 zelfs van 90% ten opzichte van 1990. Dat doen we in Brabant samen met onze burgers en ondernemers. En die hebben we ook allemaal nodig. Want het is een ‘en-en’ verhaal: het gaat niet alleen om burgers, of alleen om de industrie. Als we onze doelstelling willen behalen hebben we overal progressie nodig. Dat maakt mijn werk ook zo ongelofelijk boeiend.”
Van onderop
“Ik vind de aanpak van de regionale energiestrategieën (RES’en) een heel krachtig instrument. Die gaat over grootschalige opwek van hernieuwbare elektriciteit en over de warmtetransitie in onze woningen. Dat zijn twee hele grote brokken. Wat ik nu zo sterk vind, is dat deze opgave in verschillende regio’s op dezelfde manier wordt aangevlogen, met dezelfde spelregels. De gemeenten zijn aan zet, ze werken samen met waterschappen, netbeheerders, ondernemers en burgers. Met hulp van ons als provincie. Op die manier, samenwerken van onderop, ontstaat eigenaarschap. En eigenaarschap van deze veelomvattende transitie waarin we met z’n allen zitten, is wat mij betreft echt een voorwaarde voor succes.”
Inzicht
Dan nu naar Terheijden. In het dorp staan veel dezelfde woningen als het type waarin Michèle met haar zoon woont: een ruime geschakelde jaren ’70 gezinswoning. Michèle vertelt over de maatregelen die zij al getroffen heeft: “Op een flink aantal plekken heb ik HR++ glas en in 2016 is onze oude ketel vervangen door een hoogrendementsketel. Mijn vraag aan de energiespecialist ging vooral over mijn overweging om zonnepanelen op mijn dak te leggen.”
Op vrijdag 20 november vond de energiescan plaats, georganiseerd door het Traais Energie Collectief (TEC) in het kader van de pilot ‘Thuis energie besparen doe je zo’. Ook de gemeente Drimmelen is betrokken. “Het mooie van TEC is dat ze op dorpsniveau de krachten hebben gebundeld, expertise inbrengen vanuit de breedte. TEC kijkt naar een warmtenet, aquathermie, een windmolen, een zonneveld maar ook naar de woningen en de mensen hier. De kracht zit in de investering in inzicht. Mensen vragen zich af hoe ze zelf kunnen bijdragen, hoe hun euro het meest efficiënt en het meest passend duurzaam besteed kan worden. TEC richt zich op maatwerk, passend voor iedereen. Met een langetermijneffect. En dat begint bij inzicht. Dat heb ik nu zelf ondervonden.”
Schuifpui en ventilatie
“Ik kwam er al snel achter dat ons energieverbruik wat betreft elektra en gas extreem laag is. En daarom blijken zonnepanelen op dit moment eigenlijk helemaal niet zo’n slimme keuze. Toen de rookscan werd uitgevoerd om te achterhalen waar warmte verdwijnt uit onze woning, schrok ik vooral van onze schuifpui naar de tuin. Een echt energielek. Bleek dat we ondanks ons lage verbruik, nog veel konden besparen door de pui aan te pakken: nieuw glas en alle kieren te dichten. Dat was wel een verrassing. Een aansluiting op het warmtenet in Terheijden is helaas geen optie, daar wonen we te ver voor van het centrum.”
“Een ander onderwerp waar ik nog niet eerder bij stilgestaan had, was een ventilatiesysteem. Er is in onze woning veel te winnen met een warmteterugwinsysteem, waardoor de binnenlucht beter circuleert. En op die manier de warmte nu in de winter, maar straks ook de koudere lucht in de zomer, beter rondgaat binnen. En dat levert naast een besparing ook meer comfort op.”
Passende oplossing
“Ik vind het belangrijk dat de maatregelen die voorgesteld worden, passende oplossingen zijn voor mensen. Daarom is dat inzicht ook zo belangrijk. Half Terheijden staat vol met dit zelfde type woningen. Maar toch zijn de maatregelen die voor mij gelden niet voor iedereen van toepassing. Zo zijn er bijvoorbeeld ook nog veel huizen hier in het dorp zonder geïsoleerde kruipruimte. We moeten die informatie zoveel mogelijk openbaar maken. Op basis van het juiste inzicht kan iedereen een eigen plan van aanpak maken.”
Goed voorbeeld
Dat mensen zelf keuzes kunnen maken, vindt Michèle heel belangrijk. “Als provincie hebben we veel aandacht voor sociale innovatie. Het gaat dan om energierechtvaardigheid, draagvlak en draagkracht. We zien dit echt als maatschappelijke opgave voor iedereen. En die willen we dan ook voor iedereen toegankelijk maken. Zoals TEC de professionaliteit dichtbij mensen brengt, de sociale samenhang in het dorp versterkt, de energietransitie in de breedte zo tastbaar maakt, sluit goed aan bij de ambitie die we in Brabant hebben. Ik heb geluk dat ik in Terheijden woon, en zo van dichtbij een goed voorbeeld mee mag maken.”
Foto’s: René Schotanus
Auteur: Moniek Schoofs (Communicatie coördinator van Energie A16 )